؟سوال (۳۹)
سلام علیکم، آیا حقیقت داره که برخی امروزه پیدا شده‌اند میگویند (زن در دوران حیض و نفاس میتواند قرآن قرائت کند و حرام نیست) لطفا مستدل پاسخ بدهید، ممنون
? پاسخ :
علیک السلام و رحمت الله؛
جمهور اهل علم، از صحابه و تابعین و امامان اربعه سرمذهب، قائل به حرام بودن لمس قرآن کریم و قرائت آن گرچه بدون لمس باشد، برای زنی که در حیض یا نفاس و برای فردی که جُنُب است، می‌باشند.
ــ امام نووی رحمه‌الله میفرماید : [ مذهب حضرت شافعی رض این است که قرائت قرآن بر شخص جنب و حائض حرام است و تفاوتی در کم و زیاد بودن آن ندارد گرچه مقداری از یک آیه هم باشد باز حکم تحریم را دارد و علماء بر این رای هستند] (المجموع ۲/۱۸۲)
علما برای دلیل حرام بودن قرائت بر حائض و جنب ، به دلایلی استناد کرده‌اند که به ذکر چند مورد میپردازیم :
دلیل ۱ـ [ لا یمسه الا المطهرون] واقعه /۷۹
( نباید به جز پاکان ، قرآن را مس کنند )
امام مفسر ابن کثیر رحمه‌الله در تفسیر آیه میفرماید : بعضی میفرمایند مقصود آیه از "مطهرون" ، ملائکه هستند و اما دیگر علما میفرمایند : "مقصود پاک بودن از جنابت و حیض میباشد" زیرا لفظ آیه خبر و معنای آن طلب است، یعنی [جایز نیست به جز افراد پاک ــ ازحیض و جنابت ــ آن قرآن را لمس کنند ] و منظور از قرآن ، مصحف و کتاب آن میباشد طبق آنچه که امام مسلم در صحیح خود روایت نموده است که [ ابن عمر رض میفرماید : پیامبر ﷺ نهی میفرمایند از اینکه با قرآن به سرزمین کفار مسافرت شود از ترس اینکه دشمن (کفار) نجس هستند و قرآن را لمس کنند]
ــ تفسیر القرآن العظیم لابن کثیر ــ
و اگر چنانچه مقصود آیه ملائکه باشد یعنی آیه را اینگونه معنی کنیم : [قرآن را جز پاکان (ملائکه) لمس نکرده‌اند] در اینصورت ذکر پاکی ملائکه بطریق الاولی اشاره به واجب بودن طهارت و پاکی غیر از ملائکه است.
دلیل ۲ـ حدیثی است که از عبدالله بن ابی‌بکربن محمد بن عمرو بن حزم روایت نموده : [ در نامه‌ای که رسول اکرم ﷺ به عمرو بن حزم نوشته، فرموده‌اند : الا یمس القرآن الا طاهر ؛ یعنی بجز افراد طاهر و پاک قرآن را لمس نکنند ] امام مالک در الموطا (۲/۲۷۸) و امام احمد آن را صحیح دانسته و علامه امام ابن عبداابر میفرماید : "علماء اسلامی آن را قبول کرده و بدان عمل میکنند " (الاستذکار ۲ / ۴۵۸ )
دلیل ۳ـ مشهور شدن حکم حرام بودن قرائت قرآن بر حائض و جنب در بین صحابه و تابعین است تا حدی که اجماع بر آن واقع شده و اقوال صحابه در نهی کردن حائض و جنب از قرائت قرآن و لمس قرآن ، اشتهار پیدا کرده است.
اگر چنانکه کسی دوست دارد اقوال صحابه و تابعین را بخواند پس به کتب معتبر زیر مراجعه کند :
[ مصنف ابن ابی شیبه / باب الرجل علی غیر وضوء و الحائض یمسان المصحف ـ ۲ / ۲۵٦ ]
[ مصنف عبدالرزاق / باب هل تذکر الله الحائض و الجنب ـ ۱ / ۳۳۵]
دلیل ۴ـ [ عن علي رض: لم یكن یحجب النبي ﷺ عن القرآن شيء سوی الجنابة ] صححه ابن السكن و حسنه الترمذي
( حضرت علی رض میفرماید : به غیر از جنابت هیچ چیز پیامبر ﷺ را از خواندن قرآن باز نمی‌داشت)
و علما حیض و نفاس را هم بر جنابت قیاس کرده‌اند چرا که حیض از جنابت سنگین‌تر و غلیظ‌تر است پس بطریق اولی از قرائت قرآن در حالت حیض منع شده است.
دلیل ۵ـ حدیث [ لا یقرا الجنب و لا الحائض شیئا من القرآن ] فتح‌الباری و ...
( حائض و جنب هیچ چیز از قرآن را قرائت نکنند )
گرچه این حدیث ضعیف میباشد اما علمای اسلامی بنا به شروطی عمل به حدیث ضعیف را جایز دانسته‌اند، میتوانید به کتب فقهی و آراء علما در این باره مراجعه کنید.
اما بیان این نکته حایز اهمیت است تا بدانید ، کسانی که فتوا به جایز بودن قرائت قرآن و لمس آن توسط زن حائض می‌دهند تنها یک دلیل دارند و آن هم این است که میگویند : ( دوران حیض طولانی است و اینگونه فرد از قرآن فاصله میگیرد و نیز حافظان قرآن آن را فراموش میکنند) ، توجه کنید که چگونه بخاطر یک شبهه‌ی بسیار ساده در عین حال فریبنده ، سعی در حلال کردن حرام دارند و به دنبال تحریف احکام شریعت اسلام هستند.
اما امام نووی رحمه‌الله این شبهه را در المجموع پاسخ گفته و خلاصه‌ای از آن ذکر میکنیم :
( اگر کسی بگوید که حائض قرآن نخواند آن را فراموش می‌کند، در پاسخش باید بگوییم : مدت حیض کم است و شما اطلاع ندارید زیرا علما و حتی عوام الناس می‌دانند که اغلب مدت حیض شش یا هفت روز و حتی کمتر است و این مسئله در حدیث صحیح هم آمده است. در ضمن قرائت قرآن با زبان حرام است پس برای جلوگیری از فراموشی، میتواند آن را در ذهن خود مرور کند و در دل بخواند )
و به حدیث [ حضرت عایشه رض که فرمود در حج، حائض شدم و پیامبر ﷺ فرمود : همانگونه که حجاج عمل میکنند عمل کن اما طواف دور بیت را انجام نده ] استناد میکنند و کاملا اشتباه برداشت کرده و میگویند : ( از جمله کارهای حاجیان قرآن خواندن و ذکر است پس برای زن حائض جایز است قرآن بخواند)
در پاسخ این افراد باید گفت : قیاس شما مع الفارق است و تنها با یک حدیث فتوا صادر نمیشود و اگر اینطور شما میگویید از جمله کارهای حاجیان ، قرآن خواندن و... است پس نماز خواندن ، روزه گرفتن و ... هم از دیگر کارهای حاجیان است، آیا باید بگوییم آنها هم جایز است؟
بلکه منظور از سخن پیامبر ﷺ در این حدیث ، ارکان حج میباشد ، یعنی ای عائشه (رض) از ارکان حج ، بجز طواف، دیگر ارکان را انجام بده.
پس توبه کنید ای غافلان که خداوند توبه پذیر است.
در پایان عرض کنم که دلایل دیگری هم بر حرام بودن مسئله مذکور موجو است اما به همین مقدار بسنده میکنیم چرا که کسی اهل هدایت باشد ، یقینا همین را می‌پذیرد . والسلام علیکم و رحمت‌الله
گردآوری توسط گروه فقهی " شافعی مذهبان "
? @soal_dini ?
sdini.com
چه اعمالی در دوران حیض و نفاس حرام است؟ ✓ پاسخ
