؟ سوال (۳۱)
سلام ، آیا در خانه یا در مسافرت، بجای شستن پاها، مسح کردن بر جوراب جایز است ؟
? پاسخ :
علیک السلام ؛
مسح کردن بر نوعی جوراب که در شرع آن را "خُفّ" می‌نامند با شرایط زیر جایز است، و باید عرض شود که " خف " : جورابی است که از جنس چرم محکم یا ماده‌ی محکم دیگر ساخته شده و مانع از رسیدن آب به پاها میشود . ( پس مسح جورابهای بافته شده و نخی و... که مانع از رسیدن آب به پوست نشود و یا اینکه رطوبت را به پوست برسانند قطعا صحیح نیست اما اگر آب از آن عبور نمیکرد مانند جنس چادر و خیمه و... مسح آن صحیح است)
- مسح بر خف به جای شستن پا در وضو (نه در غسل) برای مُقیم ( منظور کسی که در خانه ساکن باشد یا مسافری که اجازه‌ی قصر نماز ندارد) یک شبانه روز است و برای مسافری که قصر نمازها برایش صحیح است، سه روز و سه شب متوالی می‌باشد و به شرطی که در سفرش قصد ماندن چهارشبانه روز را نداشته باشد، و باید مسافت سفرش بیش از ۹۶ کیلومتر باشد و سفرش هم برای معصیت و گناه نباشد.
( حضرت علی رض میفرماید : پیامبر ﷺ سه شبانه روز را برای مسافر و یک شبانه روز را برای مقیم قرار داد ) رواه مسلم
- مدت مسح کردن ، از زمانی آغاز میشود که فرد بعد از پوشیدن خفها بی وضوشده باشد ( بطور مثال اگر شخصی ساعت چهار وضو گرفت و خفها را پوشید، سپس در ساعت یازده بی وضو شد، زمان مدت خفها از ساعت یازده شروع میشود و از این مدت تا یک یا سه شبانه روز حساب میشود)
- شرایط جواز مسح :
❶ : باید خفها بعد از تمام شدن وضو کامل پوشیده شوند (و غسل بر فرد واجب نباشد) و اگر چنانکه یک پا را شست و خف پوشید و سپس پای دیگر را شست، مسح خفش صحیح نخواهد بود بلکه باید حتما بعد از اتمام کامل وضو، خفها پوشیده شوند.
❷ : باید خفها محل فرض وضو (یعنی پاها و قوزکها) را بپوشانند.
❸ : باید خفها پاک باشند، یعنی نجس نشده باشند و یا از جنس پوست نجس نباشند.
❹ : باید به نوعی باشند که راه رفتن با آنها ، بدون کفش و پشت سرهم برای نیازهای مسافر در حین پیاده شدن و کوچ کردن ممکن باشد.
- واجب است خفها در هر دو پا پوشانیده شده باشند یعنی اگر یک پا را شست و یکی را مسح کرد صحیح نیست الا برای کسی که فقط یک پا دارد جایز است یک خف بپوشد.
- اگر شخصی در خانه خف پوشید و بی وضو هم شد، سپس شروع به مسافرت نمود، یا بلعکس در مسافرت خف پوشیده بود و به خانه رسید و مقیم شد، یا اینکه در سفر قص ماندن چهارشبانه روز یا بیشتر کرد، یا اگر مسافرتش از ۹۶کیلومتر کمتر بود یا اینکه سفرش برای معصیت بود؛ در تمام این حالات تنها یک شبانه روز برایش جایز است بر خف مسح کند.
- مسح بر خفِّ نهاده شده بر خف دیگر صحیح نیست و باید خف پایینی مسح شود.
- نحوه مسح بر خف :
مقدار مسح واجب فقط با مسح پشت پا حاصل میشود و مسح جاهای دیگر به تنهایی کفایت نمیکند و سنت است طرف پشت و جلو پا با خطهایی از انگشتان مسح شود.( یعنی کف دست چپش را در زیر پاشنه و کف دست راستش را بر پشت انگشتانش بنهد و انگشتان هر دو دستش را جدا کند و دست راستش را به طرف ساق و دست چپش را طرف انگشتان بیاورد)
- کسی که در باقی ماندن مدت زمان خف شک دارد که آیا زمان آن باقی مانده یا خیر، صحیح نیست مسح کند و برای وضو باید پاهایش را بشوید.
- اگر شخصی جُنب شد یا زنی در حیض و نفاس افتاد واجب است برای غسل کردن خفها را دربیاورد.
- کسی که دو خف یا یکی را بیرون آورد یا بدون اراده از پایش کنده شد، یا سوراخ گردد و پایش ظاهر شود یا بندش باز شود و پایش آشکار شود، یا مدت آن به پایان برسد، در تمام این حالات مسح خف باطل میگردد و اگر با مسح پا وضو گرفته بود واجب است پاهایش را بشوید، و الا لازم نیست.
? @soal_dini ?
? sdini.com ?
