؟ سوال (۴۹)

درود ،حجاج در روز عید چه اعمالی انجام می‌دهند ؟؟؟

? پاسخ :

سلام علیک ؛
معمولا اعمال روز عید برای حجاج که جزو ارکان حج هم هست ، چهار عمل است :

❶ : رجم شیطان بزرگ ؛
حجاج پس از ایستادنِ عرفات و... ، بعد از روشن شدن هوا و قبل از طلوع آفتاب حرکت کرده و بعد از طلوع آفتاب به "مِنَی" می‌رسند و هر شخصی در آن موقع، شروع به رجم شیطان بزرگ می‌کند و هفت سنگ را به سوی شیطان "العقبه" که آن را شیطان بزرگ می‌گویند پرتاب می‌کند و آن شیطان سوم است . ( حد مِنی از طرف مکه به آن شیطان می‌رسد و پایان می‌یابد)

ـــ این شیطان بزرگ ، تنها از طرف جنوبش رجم میشود پس سنت است که رجم کننده، رو به آن کند و طرف راستش در جهت مِنی باشد و طرف چپش در جهت مکه مکرمه قرار گیرد بعد ، هفت سنگ را یکی یکی به سوی شیطان بزرگ پرتاب کند و در زمان شروع پرتاب سنگها ، لبیک گفتن را ترک کند و سنت است در حین پرتاب هر سنگ، اللهُ اکبر گفته شود. [ پیامبر ﷺ با هفت سنگ شیطان بزرگ را رجم کرد و در حین پرتاب هر سنگ، میفرمود : الله اکبر ] رواه مسلم
ــ به اجماع علما در روز عید در میان هر سه شیطان، تنها شیطان بزرگ رجم میشود.

❷ : ذبح و سربریدن هَدی برای قربانی ؛
بعد از رجم شیطان بزرگ، فردی که حیوان "هدی" دارد آن را ذبح میکند و کسی که نیت قربانی دارد، قربانی می‌کند.
( هَدی به حیوانی گفته میشود که انسان آن را بعنوان هدیه با خود به حرم مکه میبرد و آن را در آنجا در راه خدا ذبح میکند و اوصاف حیوان هدی ، همان اوصاف حیوان قربانی است. متاسفانه بیشتر مردم در این عصر ، آن را ترک کرده‌اند )

❸ : تراشیدن یا کوتاه کردن مویِ سر ؛
پس از ذبح، موی سر را می‌تراشد یا آن را کوتاه میکند یعنی تراشیدن یا کوتاه کردن هر دو صحیح است اما تراشیدن افضلتر و بهتر از کوتاه کردن است.
[ عن ابن عمر رض: ان رسول اللهﷺ قال : رحم الله المحلقین ...ثم قال فی الرابعه : و المقصرین ] رواه الشیخان
( پیامبر ﷺ سه بار فرمود : خداوند به کسانی که موی سرخود را می‌تراشند رحم کند و در دفعه‌ی چهارم فرمود : و نیز به کسانی که موی سر را کوتاه می‌کنند )

ــ اما تراشیدن موی سر برای زنان مکروه است بلکه آنها موی سر را کوتاه می‌کنند.
ــ حداقلِ تراشیدنِ موی سر که اصل واجب رکن با آن حاصل شود برداشتنِ سه تار مو از سر است و تفاوتی نیست با تراشیدن یا کوتاه کردن یا کندن یا قیچی کردن یا سوزاندن و ... باشد.
و مکروه است قسمتی از سرش را در حج و بخش دیگر را در عمره بتراشد بلکه سنت است یک‌باره تمام موهایش را بتراشد.

ــ کسی که مو بر سرش نباشد، سنت است تیغ بر سرش بمالد و کسی که موی سرش کم بود یا اینکه سرش تنها یک تار یا دو تار مو داشت، واجب است آنها را بِکَنَد .

❹ : طواف الافاضه‌ی رکن حج ؛

پس از تراشیدن یا کوتاه کردن موی سر، وارد مکه مکرمه میشود و بدون تاخیر طواف الافاضه‌ی رکن حج و سپس سعی میان صفا و مروه را انجام میدهد (بشرطی که بعد از طواف القدوم، سعی را انجام نداده باشد) و بعد از اتمام طواف به مِنی بر میگردد تا شب را در آنجا بماند.
[ پیامبر ﷺ در روز عید طواف الافاضه را انجام داد و بعد برگشت و نماز ظهر را در منی خواند ] رواه الشیخان

ــ این رجم شیطان بزرگ و ذبح حیوان، تراشیدن موی سر و طواف رکنِ حج که هر چهار آنها در روز حج انجام میشوند، سنت است به ترتیبی که ذکر کردیم انجام شود یعنی این ترتیب واجب نیست و اگر مثلا ابتدا طواف کرد و سپس سرش را بتراشد ، صحیح خواهد بود طبق حدیث صحیحی که مسلم و بخاری روایت کرده‌اند ، اما خلاف سنت است.

? @soal_dini ?
? sdini.com ?